Zaburzenia Integracji Sensorycznej
W prawidłowym procesie Integracji Sensorycznej nasz układ nerwowy odbiera informacje ze wszystkich zmysłów, czyli z dotyku, równowagi, czucia głębokiego, wzroku, słuchu, węchu oraz smaku. Zmysły te współdziałają ze sobą, interpretują daną sytuację i odpowiadają na nią pewną reakcją, np. słysząc rozmowę nasz mózg odbiera ją jako dźwięki mowy i nasz organizm odpowiednio na nie reaguje.
Zaburzony proces integracji sensorycznej sprawia, że mózg interpretuje informacje docierające do niego w sposób niepoprawny, a co za tym idzie nieprawidłowe są także reakcje ruchowe, emocjonalne itp.
Można zaobserwować wiele rodzajów Zaburzeń Integracji Sensorycznej. Najczęściej występujące zaburzenia objawiają się następującymi wzorcami zachowań:
- Dzieci, które unikają wrażeń sensorycznych. Układ nerwowy tych dzieci odbiera bodźce sensoryczne jako niezmiernie silne. Stan taki nazywany jest „obronnością sensoryczną”.
Reakcje jakie w tym przypadku mogą przejawiać dzieci:
- agresja bądź wycofanie w odpowiedzi na dotyk
- strach przed wysokością, natężonym ruchem, któremu towarzyszyć może złe samopoczucie (mdłości, ból brzucha)
- obawa przed próbowaniem nowych rzeczy
- złe samopoczucie w zatłoczonych miejscach
- nadmierne pobudzenie lub zbyt mała aktywność
- nadwrażliwość na zapachy
U dzieci unikających wrażeń sensorycznych można zdiagnozować nadwrażliwość sensoryczną.
- Dzieci, które poszukują wrażeń sensorycznych. Układ nerwowy u tych dzieci nie zawsze odbiera i interpretuje informację sensoryczną. Poszukują one ciągłej stymulacji sensorycznej, która może przejawiać się u dzieci w następujący sposób:
- nadmierna aktywność ruchowa
- brak reakcji na ból
- brak reakcji na różne bodźce dotykowe
- nieumiejętność kontrolowania własnego dotyku w stosunku do innych osób (zbyt mocne przytulenie, zbyt silny dotyk, który ludzie mogą odbierać jako przejaw agresji)
- chęć uczestnictwa w niebezpiecznych zabawach
- długotrwałe uczestniczenie w bardzo dynamicznych zabawach, np. kręcenie, huśtanie, turlanie bez objawów złego samopoczucia
- chęć zbyt głośnego słuchania różnych dźwięków
- opóźniony rozwój mowy
U dzieci poszukujących wrażeń sensorycznych można zdiagnozować niedowrażliwość/podwrażliwość sensoryczną.
- Dzieci, które mają obniżoną sprawność ruchową. W tym przypadku dzieci mogą przejawiać problemy w zakresie planowania i wykonywania nowych ruchów, mogą być nieskoordynowane ruchowo, nieporadne, często się potykają itp. Mogą prezentować następujące typy zachowań:
- trudności w pracach manualnych, pisaniu, sznurowaniu butów itp.
- problemy z utrzymaniem równowagi
- nieumiejętność naśladowania ruchów
- preferowane aktywności siedzące
- trudności w zakresie motoryki dużej np. łapanie piłki
- niechętne podejmowanie nowych zabaw
- nieprawidłowa wymowa
U dzieci mających obniżoną sprawność ruchową można zdiagnozować dyspraksję, czyli zaburzenie w zakresie planowania ruchu.
Podsumowując wymienimy niepokojące, najczęściej występujące objawy wynikające z Zaburzeń Integracji Sensorycznej:
- trudności z koncentracją uwagi
- nadmierne pobudzenie
- zbyt mała aktywność
- trudności w nauce
- opóźniony rozwój ruchowy
- niska samoocena
- zaburzona percepcja słuchowa
- trudności z utrzymaniem równowagi
- opóźniony rozwój mowy
- nieprawidłowe napięcie mięśniowe
- nadwrażliwość na zapachy, światło i dźwięki
- chęć słuchania bardzo głośnych dźwięków
- unikanie dotyku określonych faktur
- obniżona wrażliwość na bodźce dotykowe
- problemy emocjonalne
- zaburzone relacje z innymi dziećmi